قبل از اینکه بیماری های شایع مچ دست را بررسی کنیم مقدمه‌ای در مورد ساختار و عناصر تشکیل دهنده مچ دست آورده شده تا بینشی کلی برای مباحث بعد ایجاد شود :
مچ دست از پیچیده ترین ساختارهای اسکلتی بدن انسان و برآورده کننده گستره وسیعی از حرکات می باشد و پشتیبان حرکات انگشتان دست است که بار اصلی تمام مهارت های پیشرفته انسان را بر عهده دارند .
استخوان‌های تشکیل دهنده مچ دست :
دو استخوان ساعد در ناحیه مچ دست و با واسطه دو ردیف استخوان ریز مچ دست به پنج استخوان کف دستی وصل میشوند .
دو استخوان ساعد رادیوس Radius( زند زبرین ) و اولنا Ulna( زند زیرین ) نامیده میشوند . این دو استخوان یک حرکت پرخشی بین خود دارد که باعث چرخش در ساعد می شود . اما هم در آرنچ و هم در مچ دست ساختار مفصل به شکلی است که اجازه این حرکات را می دهد .
در کف دست پنج استخوان داریم که متاکارپ Metacarp نامیده میشوند ؛ بین متاکارپ ها و استخوان های ساعد دو ردیف استخوان ریز قرار دارند که مفصل مچ دست را می سازند و باعث امکان حرکت در تمام جهات می شوند .
استخوا ن ها مچ دست در سمت ساعد و از رادیال به اولنار عبارتند از اسکافوئید Scaphoid؛ لونیت Lunate؛ تریکتروم Triquetrum؛ پیزی فورم Pisiform؛ و ردیف سمت متاکارپ ها از رادیال به اولنار عبارتند از تراپزیوم Trapezium؛ تراپزوئید Trapezoid؛ کاپیتیت Capitate؛ همیت Hamate.
حرکات مفصل مچ دست :
درانتهای مچ دستی ساعد ؛ دو استخوان رادیوس و اولنار با هم مفصل دارند جهت تامین چرخش ساعد . رادیوس با اسکافوئید و لونیت مفصل میشود با حرکات خم و راست شدن و حرکات دست به دو طرف . استخوان اولنا و تریکتروم و بحش مفصلی بین رادیوس و اولنا یک فضای مثلثی می سازند که توسط بافت غضروفی به نام TFCC triangular fibrocartilage complex پر شده و با مجموعه از رباط ها امکان تمام حرکات و چرخش فراهم میشود .
تمام استخوان های مچ دست با مجاوران خود حرکت دارند و در نهایت استخوان های سمت متاکارپ ها با آن ها مفصل میشوند ؛ متاکارپ اول که در سر دیگر خود به انگشنت شست وصل میشود ؛ با تراپزیوم وصل میشود و مفصل بین ان ها یک مفصل با حرکات وسیع است که به شست فدرت مانور زیادی می بخشد . مفصل بین متاکارپ دوم و تراپزوئید و مقصل بین متاکارپ سوم و کاپیتیت حرکات محدودی دارند و متاکترپ های چهارم و پنحم با همیت مفصل میشوند و حرکات آزادتری بخصوص در مورد متاکارپ پنجم وجود ندارد اما قابل توجه نیست .
تاندون‌های مچ دست :
عضلات ساعد تامین کننده حرکات مچ دست و انگشتان هستند و تمام آنها در انتهای ساعد تبدیل به تاندون می شوند که انتهای تاندون به استخوان چسبیده و به این ترتیب انقباض عضله موجب حرکت مفصل میشود ؛ تعداد زیاد حرکات دقیق که موجب امکان مهارت های دقیق میشود باعث تعدد این تاندون ها شده است ؛ در زیر برای ایجاد بینشی از تعداد این تاندون ها ؛ لیست تاندون‌ها آورده شده است :
تاندون های مربوط به حرکت مچ دست که پس از عبور از مچ متصل میشوند :
- فلکسور : خم کننده : فلکسور رادیال ؛ فلکسور اولنار ؛ پالماریس بلند
- اکستانسور : باز کننده : اکستانسور رادیال بلند ؛ اکستانسور رادیال کوتاه ؛ اکستانسور اولنار
تاندون های مربوط به حرکت انگشتان که در انگشتان متصل میشوند :
فلکسور : خم کننده : فلکسور سطحی انگشتان 4 عدد برای انگشتان به جز شست ؛ فلکسور عمقی انگشتان 4 عدد برای انگشتان به جز شست ؛ فلکسور شست
اکستانسور : باز کننده : ابداکتور بلند شست؛ اکستانسور کوتاه شست ؛ اکستانسور بلند شست ؛ اکستانسور انگشت دوم ؛ اکستانسور انگشتان 4 عدد برای انگشتان به جز شست ؛ اکستانسور انگشت پنجم
در مجموع 24 تاندون از کنار استخوان های مچ گذشته و در حرکات مختلف به صورت اکتیو یا پسیو باید حرکت کنند و از همه مهمتر اینکه باید در کنار استخوان ها بمانند و و در حرکات در کنار استخوان بلند نشوند ؛ که این نیاز توسط باندهای عرضی به نام رتیناکولوم که تاندون ها در مجاورت استخوان نگه میدارند ؛ تامین میشود .
این حجم وسیع ار تاندون های متحرک و استخوان و بافت های نگهدارنده توسط میزان بسیار کمی مایع سینویال ترشح شده توسط بافت سینوویال ؛ لغزنده و روغن کاری میشوند . در ضمن چون تاندون بافت کم خونی است بخشی از تغذیه سلول‌های آن نیر توسط مایع سینوویال انجام می شود . همچنین بافت سینوویال بافت محافظ مفاصل و تاندون ها است و دارای عروق خونی و سلول فراوان است و البته متاسفانه در بیماری های خود ایمنی و التهاب مفصلی باعث مشکلات فراوان میشود .