شکستگی دیستال رادیوس ( انتهای مچ دستی رادیوس ) چیست و درمان آن

دیستال به معنی دور (دور از بدن )  و در توصیف محل در اندام ها به عنوان ضد  پروگزیمال یعنی نزدیک ( نزدیک به بدن ) استفاده می شود ؛ مثلا استخوان رادیوس یک سر پروگزیمال در آرنج دارد و یک سر دیستال در مچ دست .

شکستگی دیستال رادیوس یکی از شایع ترین شکستگی های رخ داده برای انسان است ؛ در بسیاری از موارد زمین خوردن به جلو یا عقب ؛ انسان ناخودآگاه از دست ها به عنوان اولین محل برخورد و محافظت از برخورد سر و سایر مناطق استفاده می نماید .

 در تمام سنین شایع است ؛ البته در سنین بالا به علت احتمال عدم تعادل بیشتر و پوکی استخوان شایع تر است .

 مشخص است که بر حسب نوع تروما و شدت تروما و وضعیت دست و بدن ؛ حالت های بسیار زیاد و متفاوتی از شکستگی داشته باشیم که البته هریک ملاحظات درمانی خاص خود را دارند . اما برای یک مرور سریع و ایجاد بینش میتوانیم موارد را در گروه های زیر تقسیم بندی کنیم .

شکستگی بدون جابجایی :

در این حالت بی‌حرکتی لازم است تا زمان جوش خوردن شکستگی ؛ بی حرکتی توسط گچ صورت میگیرد ؛ در شکستگی های کامل حدود 6 هفته و در موارد ترک خوردگی 4 هفته بی حرکتی کافی است .

شکستگی با جابجایی :

در این وضعیت قطعه کوچک سمت مچ یا جابجا شده یا دچار زاویه میشود و کج میشود ؛ معمولا شکستگی به سمت دورسال و پشت مچ دست جا به جا شده و نمای خاص این شکستگی را ایجاد می کند . علاوه بر این شکل محسوس جابجایی ؛ یکی از مشکلات مهم کولاپس است . یعنی استخوان رادیوس در این ناحیه به علت اسفنجی بودن در هم جمع شده و نسبت به اولنار کوتاه میشود که بعد ها می تواند خیلی مشکل ساز شود .

 شکستگی با جابحایی به منظور تصمیم گیری درمانی به دو کلاس قابل تقسیم است :

شکستگی پایدار :

 در این حالت شکستگی اگر جااندازی شود و بی حرکت شود ؛ جااندازی باقی می ماند . جااندازی یعنی برگرداندن جابجایی استخوان یا مفصل دررفته به وضعیت نرمال آناتومیک و در انگلیسی  Reduction نامیده میشود که به نظر می رسد از منطق کاهش جابجایی  مشتق شده باشد .

در مورد هر شکستگی پارامترهایی وجود دارد که پایدار یا ناپایدار بودن آن را مشخص میکند و در موارد حد وسط و بر اساس وضعیت فرد ؛ تجربه متخصص هم کمک می کند . شکستگی پایدار نیاز به جااندازی ( عموما تحت هوش بری ) و بی حرکتی با گچ دارد . معمولا چهارهفته گچ تا بالای آرنج و دو هفته گچ تا زیر آرنج لازم دارد .

 شکستگی ناپایدار  Unstable :

در این حالت شکستگی حتی اگر کاملا جااندازی شده و بی حرکتی با گچ هم انجام شود ؛ تا زمان جوش خوردن ؛ شکستگی دچار جابجایی می شود که این جابجایی به هر حال موجب اختلال در عملکرد مفصل می شود . در این موارد درمان عبارتست از جااندازی و فیکساسیون قطعات شکستگی برای جلوگیری از جابجایی .

در مورد شکستگی دیستال رادیوس در بزرگسالان ( بالای 13 سال ) بر حسب مجموع معیارهای :  شدت زاویه جابجایی ؛ میزان  کولاپس و کوتاه شدگی ؛ شدت خرد شدگی ، داخل مفصلی بودن شکستگی ؛ همراه بودن شکستگی زائده انتهای اولنار ؛ ممکن است  ناپایدار تلقی شده که  نیاز به فیکساسیون دارد و فیکساسیون ممکن است با جااندازی باز یا بسته همراه باشد .

به این ترتیب سه وضعیت درمانی  داریم :

1-   شکستگی بدون جابجایی :

درمان با بی‌حرکتی  Immobilization

2-   شکستگس با جابجایی پایدار :

درمان با جااندازی بسته و بی‌حرکتی Reduction + Immobilization

3-   شکستگی با جابجایی ناپایدار :

درمان: جااندازی باز یا بسته و فیکساسیون Open or Close Reduction+Fixation

 در اینجا باید عبارت دیگری را هم تعریف کنیم ؛ برای جااندازی شکستگی گاهی ما میتوانیم شکستگی را به صورت بسته و با کشش و مانور جا بیندازیم که جااندازی بسته نامیده میشود و گاهی هم مجبوریم با جراحی بافت ها را تا شکستگی باز کنیم تا بتوانیم استخوان ها را به وضعیت نرمال برسانیم  ( بخصوص برای شکستگی های داخل مفصلی )  که جااندازی باز نامیده می شود.

معمولا  موارد A2 , A3  کم جابجا و   B1 بدون جابجایی ؛  پایدار تلقی شده و با جااندازی و گچ گیری درمان میشوند .

معمولا موارد A2 , A3 با جابجایی زیاد و C1, C2 , C3  با جااندازی و فیکساسیون خارجی و فیکساسیون با پین از راه پوست درمان می شوند .

موارد A1 , B1 , B2 , B3  جابجا نیاز به فیکساسیون با پیچ و پلاک دارند .

جااندازی بسته و فیکساسیون با پین از راه پوست و فیکساسیون خارجی

جااندازی باز و فیکساسیون با  پیچ و پلاک