يكي از عوارض مهم شكستگي‌های ساق در بالغین بخصوص آقایان و شکستگی آرنج در اطفال می‌باشند و گاها هم در ساعد، ران ، کف دست یا کف پا ممکن است رخ دهد .
هر گروه از عضلات و كل عضلات در هر سگمان از اندام درون غلاف فاشيايی محكمي قرار دارند و این غلافها فضایی را محدود می‌کنند که کمپارتمان نامیده میشود ( مثلا کمپارتمان آنترو لترال ساق که در کنار خارجی ساق از بالا به پایین قرار گرفته و محتوی عضلاتی است که مچ پا و انگشتان را به سمت بالا حرکت می‌دهند ) . با توجه به مقاومت اين غلافها در برابر كشش ، ظرفيت اتساع و افزايش حجم آنها محدود است ، و در نتيجه افزايش فشار در كمپارتمان ، جريان خون مويرگی مختل شده و سلولهای عضلانی دچار ايسكمی شده و می‌ميرند .
فيزيوپاتولوژی :
A :
عاملی سبب افزايش فشار داخل كمپارتمان میشود
شكستگی و خونريزی آن
آزار بافتی در مجاورت شكستگي ؛ crush injury ؛ ضربه ؛ سوختگي ؛ مارگزيدگي . آزار بافتی با ايجاد تورم و ادم و افزايش پرمابيليتي عروقي باعث افزايش فشار داخل كمپارتمان ميشود
پارگي و آسيب عضلانی و خونريزی و هماتوم
فشار خارجی در اثر گچگيری يا بانداژ نامناسب
B :
افزايش فشاركمپارتمان به بيش از فشار ونولها شروع کننده مشکل است .
شریان‌های خون‌رسان به هر بافت در انتها تبدیل با آرتریول‌ها می‌شوند ، و آرتریول‌ها به مویرگ تبدیل میشود که با جدار نیمه تروای خود باعث تبادل اکسیژن و مولکول‌های تغذیه‌ای و دفعی بافت با خون میشود و سپس خون به داخل ونولها می‌رود و وارد شبکه سیاهرگی شده و به قلب برمی‌گردد .
اگر فشار بافت به بیش از فشار داخل ونول برسد ،
فشار بیش از حد ونول را می‌بندد ،
تجمع خون در مويرگ تحت فشار خون وارد شده از طريق شريان ایجاد شده
و خروج مايع از مويرگ‌ها به فضاي بين سلولي رخ می‌دهد که باعث فزايش هرچه بيشتر فشار كمپارتمان میشود .
پس اگر فشار كمپارتمان به بيش از فشار وريدی افزايش يابد با ايجاد سيكل معيوب دائماً افزايش خواهد يافت تا جایی که آرتریول را هم ببندد و جریان خون مویرگی قطع شده و سلولهای عضلانی در اثر نرسیدن اکسیژن بمیرند .
C :
افزايش فشار كمپارتمان به بيش از فشار مويرگي
اختلال ميكروسيركوليشن و ايسكمي سلولهاي عضلاني وعصبي و در نهايت مرگ آنها
شيوع :
يكي از عوارض مهم شكستگي‌های ساق در بالغین بخصوص آقایان و شکستگی آرنج در اطفال می‌باشند و گاها هم در ساعد ، ران ، کف دست یا کف پا ممکن است رخ دهد .
عمدتاً در مردان جوان رخ ميدهد . در زنان ؛ افراد مسن و كودكان ( به جز شکستگی سوپراکوندیلر آرنج ) نادر است .
هرچه شكستگي جابجاتر باشد و هرچه زخم بزرگتري وجود داشته باشد احتمال سندروم كمپارتمان كمتر است
عــــــــــلا ئـــــــــم :
Pain : درد ناشي از اختلال ميكروسيركوليشن و ايسكمی است و به همين علت بسيار شديد و بيقراركننده و نامتناسب با درد شكستگي است
Pain at passive stretching : درد در حرکات پسیو انگشتان ، یعنی اینکه مثلا با دست انگشتان پا حرکت داده شود که به علت ایسکمی و کاهش سطح انرژی در سلول عضلانی و درنتیجه اسپاسم شدید عضلات حرکت دهنده انگشتان ، کشش آنها درد شدیدی را ایجاد می‌کند .
علامتي است بسيار مهم وكمك كننده در تشخيص و مهم اينكه علامتي زودرس ميباشد
Paresthesia: بی حسی در اثر ايسكمي عصب
Paralysis: از بین رفتن حرکات به علت ايسكمي و آسيب غير قابل برگشت عضله كه حدود 6 ساعت پس از كامل شدن سندروم كمپارتمان رخ داده و البته جهت تشخيص و درمان مناسب دير است .
رنگ پريدگی در انگشتان، تورم انگشتان، كبودي انگشتان، و سفت شدن ناحيه عضلاني از علائم ديگر سندروم كمپارتمان ميباشد .
دقت : فقدان نبض ديستال عضو همواره بايد بعنوان يك ضايعه عروقی تلقی و بررسی و درمان شود ؛ چون فقدان نبض دیستال در سندروم کمپارتمان خیلی بعید است و در صورت فقدان نبض حتما باید به آسیب یا پارگی عروقی فکر کرد .
پيشگيری :
- هوشياري و مراقبت پيگير و نزديك اصل اول تشخيص بموقع است
- بالا نگه داشتن عضو elevation جهت كمك به بازگشت وريدی
- حركات انگشتان جهت استفاده از پمپ عضلانی وتخليه خون و تورم
- استفاده از كيسه يخ جهت كاهش تورم و كاهش پرمابيليتی عروقي و جهت كاهش متابوليسم سلولی و آسيب پذيری در برابر ايسكمی
درمان :
- آزادسازي عضو از گچ و بانداژ
- فاشياتومي و دكومپرشن كمپارتمان با جراحي